
Δημοσιογράφος: Στο Nova Express γράφεις πως η σιωπή είναι μια επιθυμητή κατάσταση.
Μπάροουζ: Η περισσότερο επιθυμητή κατάσταση. Κατά μία έννοια, η ειδική χρήση λέξεων και εικόνων μπορεί να προκαλέσει σιωπή. Τα σημειωματάρια και οι ασκήσεις χρονοταξιδιού είναι ασκήσεις που διευρύνουν τη συνείδηση, με μαθαίνουν σκέφτομαι σε τμήματα συσχετισμών και όχι σε λέξεις. Πρόσφατα μελέτησα για σύντομο χρονικό διάστημα συστήματα ιερογλυφικών, των Αιγυπτίων και των Μάγια. Ένα τεράστιο τμήμα συσχετισμών –πουφ!- έτσι απλά! Οι λέξεις – τουλάχιστον όπως τις χρησιμοποιούμε – μπαίνουν εμπόδιο σε αυτό που ονομάζω μη-σωματική εμπειρία. Είναι καιρός να αφήσουμε το σώμα μας πίσω.
Δημοσιογράφος: Ο Marshall McLuhan είπε πως για σένα η ηρωίνη είναι αναγκαίο συστατικό για να μεταμορφωθεί το σώμα σε ένα περιβάλλον ικανό να περικλείσει το σύμπαν. Αλλά από αυτά που μου είπες, δεν ενδιαφέρεσαι καν να μετατρέψεις το σώμα σε περιβάλλον.

Δημοσιογράφος: Έχεις καταφέρει να σκεφτείς, έστω και για λίγο, σε εικόνες, χωρίς την εσωτερική φωνή του μυαλού;
Μπάροουζ: Σιγά σιγά γίνομαι όλο και καλύτερος σε αυτό, εν μέρη λόγω της δουλειάς μου με τα σημειωματάρια και μεταφράζοντας τις συνδέσεις μεταξύ των λέξεων και των εικόνων. Δοκίμασε αυτό: Απομνημόνευσε το νόημα ενός λογοτεχνικού κομματιού και μετά διάβασέ το. Θα δεις ότι ουσιαστικά μπορείς να το διαβάσεις χωρίς να κάνουν θόρυβο οι λέξεις στο αυτί του μυαλού. Πραγματικά τρομερή εμπειρία, η οποία μάλιστα μεταφέρεται και στα όνειρα. Όταν αρχίσεις να σκέφτεσαι σε εικόνες, χωρίς λέξεις, είσαι σε καλό δρόμο.
Δημοσιογράφος: Γιατί είναι τόσο επιθυμητή η σιωπή;
Μπάροουζ: Νομίζω πως είναι η εξελικτική τάση. Νομίζω πως οι λέξεις είναι ένας δύσκαμπτος και πρωτόγονος τρόπος μεταφοράς πληροφορίας, άβολα όργανα και τελικά θα ξεπεραστούν, πιθανότατα πιο σύντομα απ’ όσο νομίζουμε. Νομίζω πως κάτι τέτοιο θα γίνει στη διαστημική εποχή. Οι πιο σοβαροί συγγραφείς απλά αρνούνται να χρησιμοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες και τις δυνατότητες που αυτές ανοίγουν... Ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω αυτό το είδος φόβου. Πολλοί από αυτούς φοβούνται τα μηχανήματα εγγραφής φωνής και η ιδέα του να χρησιμοποιήσεις οποιοδήποτε μηχανικό μέσο για λογοτεχνικούς σκοπούς τους φαίνεται σαν ιεροσυλία. Αυτή είναι μία από τις ενστάσεις προς την μέθοδο cut up. Υπάρχουν αρκετές, σαν ένα είδος θρησκευτικού σεβασμού προς την Λέξη. Θεέ μου, λένε, δεν μπορείς να κόψεις τις λέξεις. Γιατί δεν μπορώ; Είναι πιο εύκολο να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για τα cut up άνθρωποι που δεν είναι συγγραφείς – γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί, οποιοδήποτε ανοιχτόμυαλο και έξυπνο άτομο – παρά αυτοί που είναι.
Δημοσιογράφος: Πως ξεκίνησε το ενδιαφέρον σου για την τεχνική του cut up;

Δημοσιογράφος: Τι παραπάνω προσφέρουν τα cut up στον αναγνώστη που δεν το προσφέρει η συμβατική αφηγηματική γραφή;
Μπάροουζ: Κάθε αφηγηματικό λογοτεχνικό κομμάτι, ας πούμε ποιητικών εικόνων, υπόκειται σε μια σειρά από μετατροπές, οι οποίες είναι στο σύνολό τους πολύ ενδιαφέρουσες και έγκυρες. Αν κόψεις και αναδιατάξεις μια σελίδα του Ρεμπό θα πάρεις πρωτότυπες και νέες εικόνες. Εικόνες του Ρεμπό, πραγματικές εικόνες του Ρεμπό, αλλά καινούργιες.
Δημοσιογράφος: Απορρίπτεις την συγκέντρωση εικόνων και την ίδια στιγμή φαίνεται να αναζητάς συνεχώς καινούργιες εικόνες
Μπάροουζ: Ναι, είναι ένα παράδοξο για όλους όσους ασχολούνται με τον λόγο και την εικόνα και στην τελική, αυτή είναι η δουλειά ενός συγγραφέα. Και ενός ζωγράφου. Τα cut ups δημιουργούν καινούργιες σχέσεις μεταξύ των εικόνων και η οπτική διευρύνεται ως αποτέλεσμα των καινούργιων σχέσεων.
Δημοσιογράφος: Αντί να μπαίνεις στον κόπο να χρησιμοποιήσεις ψαλίδι και χαρτί, δε θα μπορούσες να έχεις το ίδιο αποτέλεσμα γράφοντας ελεύθερα και δημιουργώντας συνδέσεις πάνω στη γραφομηχανή;
Μπάροουζ: Ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν μπορεί να το καλύψει με τέτοιο τρόπο. Για παράδειγμα, αν τώρα ήθελα να φτιάξω ένα cut up από αυτό [σηκώνει την εφημερίδα The Nation] υπάρχουν πολλοί τρόποι που θα μπορούσα να το κάνω. Θα μπορούσα να διαβάσω διαδοχικά από διαφορετικές στήλες. Θα μπορούσα να πω: «Τα νεύρα των σημερινών ανθρώπων μας έχουν περικυκλώσει. Κάθε τεχνολογική εξέλιξη που βγαίνει προς τα έξω είναι ηλεκτρική, προϋποθέτει μια πράξη συλλογικού περιβάλλοντος. Το ανθρώπινο νευρικό περιβάλλον μπορεί να επαναπρογραμματίσει τον εαυτό του και όλες τις προσωπικές και κοινωνικές αξίες του επειδή είναι πλήρες. Προγραμματίζει λογικά τόσο πρόθυμα όσο εύκολα καταπίνεται το ραδιοφωνικό δίχτυ από το νέο περιβάλλον. Η τάξη των αισθήσεων». Θα δεις πολλές φορές ότι βγάζει νόημα, όπως και το πρωτότυπο. Με τον καιρό μαθαίνεις να αφήνεις έξω λέξεις και να κάνεις και συσχετίσεις. [Κάνει νοήματα] Ας υποθέσουμε ότι κόβω εδώ στο κέντρο και βάλω αυτό το κομμάτι εδώ. Το μυαλό σου δεν μπορεί να το χωρέσει μονομιάς. Είναι σα να προσπαθείς να απομνημονεύσεις κινήσεις στο σκάκι, τόσες πολλές που στο τέλος δεν μπορείς. Οι νοητικοί μηχανισμοί της καταστολής και επιλογής λειτουργούν εναντίον σου.
Δημοσιογράφος: Πιστεύεις πως το κοινό μπορεί να εκπαιδευτεί να αποδέχεται και να κατανοεί τα cut up;

Οι περισσότεροι άνθρωποι δε βλέπουν τι συμβαίνει γύρω τους. Αυτό είναι το κυριότερο μήνυμά μου προς τους συγγραφείς: Για όνομα του Θεού, ανοίξτε τα μάτια σας. Παρατηρήστε τί συμβαίνει γύρω σας. Περπατάω στο δρόμο με τους φίλους και ρωτάω, “Τον είδες αυτόν τον τύπο που μόλις πέρασε”; Όχι, δεν τον πρόσεξαν. Όταν ήρθα εδώ σήμερα με το τρένο πέρασα πολύ ευχάριστα. Είχα χρόνια να ταξιδέψω με τρένο. Δεν έχουν δωμάτια για ζωγραφική στα τρένα. Πήγα σε μία κουκέτα για να μπορέσω να στήσω τη γραφομηχανή μου και να κοιτάω έξω από το παράθυρο. Έβγαζα και φωτογραφίες. Παρατήρησα όλες τις πινακίδες και σημείωσα αυτά που σκεφτόμουν κατά τη διάρκεια. Και είχα κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες επικαλύψεις. Για παράδειγμα, ένας φίλος μου είχε ένα διαμέρισμα στη Νέα Υόρκη. Είπε, “Κάθε φορά που βγαίνουμε έξω, άμα αφήσουμε την πόρτα του μπάνιου ανοιχτή, θα βρούμε πάντα ένα αρουραίο στο σπίτι”. Κοιτάζω έξω από το παράθυρο και βλέπω μια πινακίδα σχετικά με μια εταιρεία που κάνει αποτελεσματικές απολυμάνσεις.
Δημοσιογράφος: Το μόνο ίσως ελλάτωμα της μεθόδου cut up φαίνεται να είναι η γλωσσική βάση με την οποία λειτουργούμε, η συγκεκριμένη δομή των προτάσεων. Θέλει πολλή προσπάθεια για να αλλάξεια αυτό.
Μπάροουζ: Ναι, δυστυχώς είναι ένα από τα μεγάλα λάθη της δυτικής σκέψης, της όλης λογικής του “είναι” ή “δεν είναι”. Θυμήσου τον Κορζίμπσκι και την ιδέα περί μη-αριστοτελικής λογικής που είχε. Το να σκέφτεσαι στα πλαίσια του “είτε” και του “είτε όχι” είναι ανακριβής τρόπος σκέψης. Το σύμπαν δε δουλεύει έτσι, και νιώθω ότι αυτό το αριστοτελικό κατασκεύασμα είναι από τα μεγαλύτερα δεσμά του δυτικού πολιτισμού. Τα Cut Up είναι μια κίνηση προς την απελευθέρωση από τα δεσμά αυτά. Υποθέτω πως είναι πιο εύκολο ας πούμε για τους Κινέζους να αποδεχτούν τα Cut UP, γιατί υπάρχουν ήδη παραπάνω από ένας τρόπος με τους οποίους μπορεί να ερμηνευθεί ένα ιδεόγραμμα. Είναι ήδη ένα cut up.
Δημοσιογράφος: Τί θα συμβεί με την απλή αφηγηματική υπόθεση στα βιβλία;

Δημοσιογράφος: Το Nova Express είναι cut up από πολλούς συγγραφείς;
Μπάροουζ: Ο Τζόϋς είναι εκεί μέσα. Ο Σέξπηρ, ο Ρεμπό, κάποιοι άλλοι συγγραφείς που δεν τους ξέρει κανένας, κάποιος που ονομάζεται Τζακ Στερν. Υπάρχει ο Κερουάκ. Δε θυμάμαι, όταν αρχίζει να κόβεις και να ράβεις, κάπου χάνεις τον λογαριασμό. Ο Ζενέ φυσικά, είναι κάποιος που θαυμάζω πολύ. Αλλά αυτό που κάνει είναι κλασική γαλλική πρόζα. Δεν είναι πρωτοπόρος. Επίσης υπάρχει ο Κάφκα, ο Έλιοτ και ένας από τους αγαπημένους μου, ο Τζόσεφ Κόνραντ. Η ιστορία μου “They just fade away” που την έφτιαξα με την μέθοδο του fold-in (αντί να κόβεις, διπλώνεις) από το διήγημά του, Lord Jim. Για την ακρίβεια είναι μια εναλλακτική έκδοση του Lord Jim. Ο Ρίτσαρντ Χιούζ είναι ένας άλλος αγαπημένος μου. Και ο Γράχαμ Γκριν. Για άσκηση, όταν κάνω ένα ταξίδι, όπως για παράδειγμα από την Ταγγέρη στο Γιβραλτάρ, θα το καταγράψω σε τρεις στήλες στο σημειωματάριό που πάντα κουβαλάω μαζί μου. Μία στήλη περιέχει μια απλή περιγραφή του ταξιδιού, τα συμβάντα: Έφτασα στο αεροδρόμιο, τί μου είπαν οι υπάλληλοι, τί άκουσα από τους γύρω στο αεροπλάνο, το όνομα του ξενοδοχείου που πήγα. Η επόμενη στήλη περιέχει τις αναμνήσεις μου: δηλαδή, τί σκεφτόμουν τη συγκεκριμένη στιγμή, τις αναμνήσεις που ενεργοποιήθηκαν από τα συμβάντα. Και στην τρίτη στήλη, αυτήν που αποκαλώ στήλη της ανάγνωσης, περιέχει αποσπάσματα από οποιοδήποτε βιβλίο τυγχαίνει να έχω μαζί μου. Έχω ουσιαστικά ένα ολόκληρο διήγημα από τα ταξίδια μου στο Γιβραλτάρ. Εκτός από τον Γκράχαμ Γκριν, έχω χρησιμοποιήσει κι άλλα βιβλία. Χρησιμοποίησα το The Wonderful Country του Τομ Λι σε ένα ταξίδι. Για να δούμε... Και το The Cocktail Party του Έλιοτ, το In Hazard του Ρίτσαρντ Χιούζ. Για παράδειγμα, διαβάζω το The Wonderful Country και ο ήρωας περνάει τα σύνορα προς το Μεξικό. Εκείνη λοιπόν τη στιγμή, φτάνω στα σύνορα της Ισπανίας, οπότε το γράφω στο περιθώριο. Άλλο παράδειγμα, είμαι σε ένα καράβι ή σε τρένο και διαβάζω το The Quiet American. Κοιτάζω γύρω και ψάχνω να βρω αν υπάρχει κάποιος ήσυχος Αμερικανός. Σχεδόν σίγουρα πάντα υπάρχει ένας νεαρός Αμερικανός που πίνει ένα μπουκάλι μπύρα. Είναι πραγματικά απίστευτο, αν κρατήσεις τα μάτια σου πραγματικά ανοιχτά. Διάβαζα τον Ρέιμοντ Τσάντλερ και ένας από τους χαρακτήρες του ήταν ένας αλπμίνος πιστολέρο. Κι όμως, υπήρχε ένας αλμπίνος στο δωμάτιο! Όχι, δεν ήταν πιστολέρο.

Δημοσιογράφος: Υπό το φως όλων αυτών, τί θα συμβεί στην φανταστική λογοτεχνία τα επόμενα 25 χρόνια;
Μπάροουζ: Κατ' αρχήν, νομίζω πως θα υπάρξει μια μεγαλύτερη και ευρύτερη ένωση της τέχνης και της επιστήμης. Οι επιστήμονες ήδη μελετούν την δημιουργική διεργασία και πιστεύω πως το χάσμα που χωρίζει την τέχνη και την επιστήμη θα γεφυρωθεί, ελπίζω πως οι επιστήμονες θα γίνουν πιο δημιουργικοί και οι συγγραφείς πιο επιστημονικοί. Δε βλέπω γιατί δεν μπορεί να ταυτοποιηθεί πλήρως ο καλλιτεχνικός κόσμος με την Madison Avenue. Η Pop Art είναι ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Γιατί δεν μπορούμε να έχουμε διαφημίσεις με όμορφες λέξεις και εικόνες; Ήδη κάποιες πολύ όμορφες φωτογραφίες κάνουν την εμφάνισή τους σε διαφημίσεις ουισκιών. Η επιστήμη θα ανακαλύψει για μας πως λειτουργούν τα νοητικά τμήματα συσχετισμών.
Δημοσιογράφος: Πιστεύεις πως αυτό θα καταστρέψει τη μαγεία;
Μπάροουζ: Όχι, καθόλου. Πιστεύω θα την ανισχύσει.
Δημοσιογράφος: Έχεις πειραματιστεί καθόλου με υπολογιστές;
Μπάροουζ: Δεν έχω κάνει κάτι, αλλά έχω δει κάποια ποίηση από υπολογιστή. Μπορώ να πάρω ένα από αυτά τα ποιήματα υπολογιστών και μετά να προσπαθήσω να βρω συσχετισμούς – δηλαδή, εικόνες να ταιριάζουν μαζί του. Είναι πολύ πιθανό.
Δημοσιογράφος: Μήπως το γεγονός πως προέρχεται από μια μηχανή, μειώνει την αξία του στα μάτια σου;
Μπάροουζ: Νομίζω πως κάθε καλλιτεχνικό προϊόν πρέπει να στέκεται ή να καταρρέει σύμφωνα με αυτό που περιέχει.
Δημοσιογράφος: Δηλαδή, δε σε ξενίζει το γεγονός ότι ένας χιμπαντζής θα ζωγραφίσει κάτι και κάποιοι θα το αποκαλέσουν σουρεαλιστικό πίνακα;
Μπάροουζ: Αν φτιάξει κάτι καλό, όχι. Οι άνθρωποι μου λένε, “Ναι, είναι πολύ καλό, αλλά το απέκτησες κόβοντας και ράβοντας”. Εγώ απαντώ ότι δεν έχει σημασία πως το απέκτησα. Όλα τα γραπτά δεν είναι μια μορφή cut up; Κάποιος πρέπει να προγραμματίσει τη μηχανή. Κάποιος πρέπει να κάνει το κόψιμο. Θυμηθείτε πως πρώτα κάνω κάποιου είδους επιλογή. Από μια θάλασσα εκατοντάδων πιθανών προτάσεων που θα μπορούσα να έχω χρησιμοποιήσει, διάλεξα τη συγκεκριμένη.

1 σχόλιο:
Οι αναφορές του στα πειράματα συγχρονiκότητας είναι πολύ διδακτικές :)
Δημοσίευση σχολίου